Во последно време сѐ повеќе се зборува за потребата од здравствени и социјални сервиси. Граѓаните иако од името тешко разбираат што се тие и која е нивната улога, всушност ја идентификуваат нивната важност при секое одговарање на прашањето „има ли кој да ви помогне, каде да се обратите?“
Јас сум Елвис Ковачов и веќе неколку години работам како параправник во НВО КХАМ од Делчево. Како параправник и како лице од доверба во самата заедница се имам сретнато со секакви проблеми за кои ми биле потребни дваесет минути да се вратам на себе и да не покажам пред самата заедница дека навистина се наоѓаат во тешка состојба. Самите проблеми кои ги споделуваат луѓето со мене навистина се премногу чувствителни, па каков и човек да бидеш емоциите те обземаат и се ставаш во нивна позиција за да можеш да навистина да ја разбереш положбата во која се наоѓаат самите Роми.
Здружението за еманципација, солидарност и еднаквост на жените – ЕСЕ започна со работа на полето на унапредување на здравјето на Ромите од 2004 година. Првичната работа на ова поле беше фокусирана на здравствена едукација на населението и обезбедување на директни услуги со цел Ромите да можат да го остварат правото на здравствено осигурување. На таа работа се надоврза застапувањето за зголемен опфат на Ромите со здравствено осигурување, преку вклучување на широка група на релевантни актери од граѓанскиот сектор и владините институции.
Јас сум Барија Кајтазова од Делчево и сум студент на Факултетот за медицински науки при универзитетот „Гоце Делчев“ во Штип на катедрата – Медицински лаборант. Како студент на медицина имав можност да аплицирам за учество на обука за практиканство за студенти, кои што студираат на Медицинските факултети во Република Македонија. Сакав да бидам избрана како практикант во мојата општина Делчево затоа што превентивно ќе можам да им помогнам на моите најблиски, а сите останати ќе можат подобро да ме запознаат и да ме вреднуваат. Превентивата е исклучително занчење затоа што на тој начин се спасуваат животи, а токму тоа им е потребно на поголем дел од пациентите Роми, затоа што нивната финансиска состојба не е добра и најчесто немаат пари за лекување.
Ние како теренски работнички и активистки за правата на ромската заедница, работиме на територијата на Шуто Оризари и Топана. Нашите активности се состојат од следење на состојбите при остварувањето на здравствената и социјалната заштита на граѓаните од овие општини, а воедно доколку имаат потреба и да им помогнеме при остварување на некое право преку придружба до одредени институции со цел населението да ги надмине потешкотиите при остварување пристап до субјектите кои одлучуваат за правата.
Во октомври 2015 година во Итната медицинска помош во Делчево амбулантски беше донесено 7 годишно дете од ромска етничка припадност. Од анамнезата рекоа дека пиело таблети што ги нашло играјќи си на улица и помислило дека се бонбони. Лицата кои го придружуваа детето ја носеа кутијата од лекот, од која можеше да се види дека станува збор за седативи, меѓутоа не можеа да дадат податок колку точно апчиња испило. Во тој момент, што никогаш дотогаш не ми било пракса, се сетив да ги проверам џебовите на детето, каде извадив лента од таблетите Верапамил 80 и тогаш веќе почна и борбата за живот на детето. Веднаш почнавме со укажување на здравствена заштита, направивме лаважа и тоа неколку пати сѐдо целосно промивање на желудникот. После тоа почнавме со давање на антидотска терапија односно медицински јаглен, витаминска терапија, гликоза и останата симптоматска терапија.
Центрите за социјална работа во Република Македонија се предуслов за унифицирано стандардно постапување во реализирањето на постапките кои се однесуваат на социјалната заштита, при давање на услуги кон разни видови корисници. Ромското население во Тетово е дел од корисниците кои се соочуваат со најразлични проблеми и центарот изнаоѓа начин за нивното решавање.
Остварувањето на правото нa здравје е основно човеково право. Да се биде здрав значи семејството да се чувствува добро и со себе да се носи позитивна енергија. Оваа енергија преточена во безброј видеа репортажи и стории презентирани преку социјалните медиуми го привлече вниманието на граѓанскиот сектор во Романија. Токму заради тоа невладината организација „О Дел Аменца“ ја покани КХАМ од Делчево од 12-14 мај да биде нивни гостин во Букурешт. Целта на посетата беше да ги пренесеме нашите искуства во делот на нудење параправна помош и комуникацијата со здравствените професионалци. Нѐ пречека тимот на организаторите, кои едвај чекаа да дознаат како директно ја помагаме ромската заедница да биде охрабрена и зајакната да си ги бара своите права, без да ја наруши комуникацијата со здравствените институции. Повеќе »
Здравјето е основно човеково право кое е неопходно за уживање на останатите човекови права. Секое човечко суштество има право на уживање на највисокиот достапен стандард на здравје, кој придонесува кон достоинствен живот.
Задолжителното здравствено осигурување е воспоставено со цел да се обезбеди социјална сигурност на граѓаните во случај на болест или повреда. За да може да се користат зравствените услуги кои ги нуди државата, пациентот треба да биде здравствено осигуран. Ако немате здравствено осигурување, здравствените услуги се плаќаат во целост.
Јас сум Аријета Тахири од Гостивар. Студентка сум на Општа медицина на Медицинскиот факултет во Скопје. Како припадничка на ромската етничка заедница, една од посилните причини поради кои решив да продолжам да студирам медицина беше една непријатна ситуација во Клиничкиот центар на која бев сведок како волонтерка. Стануваше збор за прекршување на моралната етика и дискриминација кон пациентка Ромка од страна на докторот на едно од одделенијата во болницата. Докторот со омаловажување зборуваше за нејзината претходна психичка нестабилна состојба и како сега повторно истата има здравствени проблеми.
Санела Емин е една од малкуте дипломирани актерки Ромки. Високото образование го завршува на Факултетот за драмски уметности во Скопје. Зад себе има бројни претстави во кои имала главни улоги.„Откако го завршив факултетот, имав значајни улоги меѓу кои и драмата „Бегалка“ која ја опишува приказната во која девојката не ја почитува волјата на својот татко и наместо да се омажи за човекот кој ѝ го избра семејството, таа решава да побегне со момчето што таа го сака”, – вели актерката Санела. Повеќе »
